Zdopingowany przez Maxa i przy jego wielkim udziale (dziękuję za pomoc Maxowi i Pani Magii) postanowiłem zmierzyć z niezwyczajnym dla mnie (i trochę przerażającym) zadaniem WKLEJENIU kilku zdjęć i napisania kilku słów o Szczawnicy, co już mnie mniej przeraża.

Do Szczawnicy dotarłem ponownie pod koniec ubiegłego stulecia po niemal 50 latach przerwy. Pamiętałem ją z połowy lat 50-tych XX wieku: cichą, z lekka zacofaną miejscowość w Małych Pieninach, wypełnioną kuracjuszami skierowanymi tu przez sławetną Efwupę oraz lekarzy, głównie alergologów. Jej zbawienny wpływ na zdrowie astmatyków odkrył kiedyś prof. Obtułowicz z Krakowa. Zresztą, wbrew potocznym wyobrażeniom, to Szczawnica była uzdrowiskowym i wypoczynkowym zapleczem Krakowa, a nie Zakopane.

Odkrywcą i admiratorem Szczawnicy był ówczesny właściciel miejscowości, Józef Szalay, który rozpoczął popularyzację wsi wśród krakowskich mieszczuchów. To on zaczął uczyć miejscowych górali higieny i przygotowywania kwater dla pierwszych kuracjuszy. Ci z miejscowych, którzy zdali ten egzamin, otrzymywali prawo do umieszczania na swoich chałupach godła; stąd wiele w Szczawnicy dzisiaj domów z drewnianymi tablicami z wyobrażeniami ptaków, górskich zwierząt i ludzi (np. dom “Pod Hiszpanem”, “Pod Bocianem” itp.)

Pod koniec XIX w. Szalay zapisał uzdrowisko Akademii Umiejętności w Krakowie, która kontynuowała jego dzieło. W 1909 roku, z powodu trudności finansowych, Akademia sprzedaje Szczawnicę Adamowi Stadnickiemu.

Po II wojnie światowej Szczawnica, jako prywatna posiadłość, została upaństwowiona. Spadkobiercy Stadnickiego – rodzina Mańkowskich – odzyskali swój majątek dopiero przed dwoma laty i rozpoczęli wielką akcję modernizacji tego dość zapuszczonego uzdrowiska. Bo był to w dawnych czasach kurort pełną gębą, sądząc po istniejących po dziś dzień budynkach rozlicznych sanatoriów, pijalni wód mineralnych czy innych kuracyjnych instalacjach (w Inhalatorium znajduje się i fukcjonuje nadal komora ciśnieniowa bodaj firmy Siemens z początków XX w.).

W odróżnieniu od innych, bardziej znanych miejscowości uzdrowiskowych na południu Polski, Szczawnica leży nieco na uboczu, by nie powiedzieć na końcu drogi z Nowego Targu w kierunku Muszyny i Krynicy. Regularna droga kończy się w Jaworkach (formalnie dzisiaj należących do Szczawnicy), a za nią są już tylko turystyczne szlaki z rozlicznymi atrakcjami, z których największą dla mnie jest Muzyczna Owczarnia – miejsce, gdzie muzykę grają najsłynniejsi jazzmani i rockmani z całej Europy (i nie tylko)! Chętnym polecam zajrzeć na stronę www tego legendarnego już miejsca muzykowania.

Łagodne góry otaczające Szczawnicę zachęcają do wycieczek pieszych i rowerowych, podczas których można się całkiem nieźle zmęczyć. Tuż za progiem Szczawnicy jest przełom Dunajca, o którym nie zamierzam pisać, bo wielu z Was z pewnością już ma za sobą tę atrakcję. Na koniec jeszcze tylko powód mej dumy, jak pisałem – z olbrzymim udziałem Maxa, który zdjęcia opracował, umieścił w odpowiednim miejscu i napisał ścieżkę, którą się poruszałem, by uzyskać niniejszym efekt.

To jest widok, jaki mam z okien mojego domu na zachód czyli w stronę Sokolicy i Trzech Koron:

A to widzę, gdy patrzę na południe. Grzbietem tych gór biegnie granica ze Słowacją, po prawej stronie jest kolej krzeselkowa na Palenicę, na wprost schodzi łagodniejsza trasa narciarska Palenica II.

I jeszcze jedno zdjęcie, pokazujące szlak biegnący grzbietem Małych Pienin w stronę góry Jarmuty.

Przepraszam za jakość zdjęć, ale zrobiłem je aparatem telefonicznym przy fatalnej pogodzie. I tak Max dokonał cudów, by coś było w ogole widać. Ale teraz już wiem, jak to gryźć :-)) W przyszłości napiszę coś więcej o Szczawnicy i okolicach, o czym nie pisze się zazwyczaj w przewodnikach, m.in. o Łemkach i o tym, co po nich pozostało.