1. Kwestia “ukorzenia się” – naprawdę mam tu przytoczyć teksty modlitw odmawianych co niedzielę? Udzielam się trochę w pewnym rodzaju działalności charytatywnej, której pobocznym elementem jest dość częsty udział w nabożeństwach… (bierny oczywiście)

2.

Dlatego do mnie ta wizja nie trafia i nawet nie próbuję na cokolwiek zasłużyć “po”. Robię coś, gdy uważam, że “tak trzeba” – i wszystko. Naprawdę nie chciałbym się znaleźć w tym samym miejscu, co np. Dominik Guzman… Kolejne fragmenty wzmiankowanego skryptu…

W roku 1206 przez objęte kataryzmem południe Francji przejeżdżał przełożony zgromadzenia kanoników regularnych przy katedrze w Osmie (północno-wschodnia Hiszpania) towarzysząc biskupowi tego miasta w drodze powrotnej z Rzymu. Wpływy katarów były duże, gdyż jak powszechnie na tamtych terenach uważano, ich postawa była znacznie bliższa postawie Jezusa, niż postępowanie hierarchii kościelnej. Guzman oburzony takim stanem rzeczy utworzył grupę wędrownych mnichów, którzy mieli boso przemierzać trakty, wiodąc skromne życie na wzór pierwszych chrześcijan. Byli również oczytani – tak by mogli stawić czoła elokwencji katarów w sporach teologicznych…

Z dostępnych mi źródeł, nie wiadomo co robił Guzman gdy rozpoczęła się krucjata przeciw katarom. Wiemy tylko, że brał udział w sądzeniu wielu podejrzanych o tę herezję i wielu z nich otrzymało wyrok spalenia na stosie. Guzman nie krył, że wydawał takie wyroki. Jego bezkompromisowa postawa zaskarbiła mu przyjaźń przywódcy krucjaty, Szymona de Monfort oraz popularność wśród krzyżowców. W roku 1215 przeniósł siedzibę swojego formującego się zakonu z Carcassonne do Tuluzy. Nieoficjalny jeszcze nowy zakon otrzymał nazwę: dominikanie. W grudniu 1216 papież Honoriusz III zatwierdził jego ustanowienie. Dominikanie skupili się na doskonaleniu dwóch narzędzi poszerzania wpływów Kościoła. Były nimi studia teologiczne i zbieranie informacji o poszczególnych osobach. Drugie z nich doprowadziło do wybuchów wrogości wśród mieszkańców Carcassonne i Tuluzy.

Kolejną przełomową datę w historii zakonu stanowi 12 kwietnia 1233 roku. Nowy papież, Grzegorz IX, który wcześniej był przyjacielem Guzmana, specjalną bullą ustanawia trybunał złożony z dominikanów i nadaje mu prawo sądzenia podejrzanych o herezję bez możliwości apelacji. Bezpośrednią konsekwencją tego edyktu było umożliwienie wydawania wyroków śmierci w trybie przyśpieszonym. W ten sposób najwyższy autorytet chrześcijaństwa usankcjonował metody eksterminacji heretyków wypracowane przez Szymona de Monfort. Grzegorz IX rozpoczął również proces kanonizacyjny Dominika Guzmana.

Baigent i Leigh opisali sposób postrzegania rzeczywistości przez wczesnych inkwizytorów, który może nam przybliżyć dokument sporządzony przez dominikanina Wilhelma Pelhissona – a zachowany dzięki kopii wykonanej przez Bernarda Gui. Manuskrypt ten powstał prawdopodobnie w celu uświadomienia wiernym jak wielkie cierpienia inkwizytorzy musieli znosić za wiarę. Pierwszym przykładem, który chcę przywołać jest opis wydarzeń, które miały miejsce w 1234 roku w Albi:

Stronnicy herezji nie chcięli jednak czynić zeznań i zgodnie wszystkiemu zaprzeczali. On (legat papieski Arnold Catalan – Foxx) mimo to skazał dwóch żyjących heretyków (...) i obydwu spalono (...). Skazał także parę innych osób, już wtedy nieżywych, i nakazał, by wykopano ich z grobów, a potem spalono. Zgniewani tym ludzie z Albi zamyślali wrzucić go do rzeki Tarn, lecz dzięki uporczywym namowom niektórych spośród nich puścili go wolno, zbili go jednak, poszarpali mu na strzępy odzienie i poranili do krwi twarz (...). Wiele nieszczęść spadło na ów lud za czasów brata Ferriera, inkwizytora, co pojmał i uwięził niemało z nich, niektórych zaś nakazał spalić ku większej chwale bożej.

W grudniu 1235 konsulowie miejscy z Tuluzy wydalili siłą wszystkich dominikanów, a więc również trybunał inkwizycyjny. Natychmiast zostali ekskomunikowani. W krótkim czasie na żądanie papieża inkwizycja wróciła do miasta. Atmosferę tego powrotu oddaje kolejny opis Wilhelma Pelhissona:

W owym czasie heretyckie praktyki wielkich panów i innych ludzi, już wtedy nieżyjących, stały się jawne, ich samych zaś bracia skazywali, wykopywali z grobów i ku pohańbieniu wyrzucali precz z cmentarzy tegoż miasta, a działo się to w obecności wikariusza i jego ludzi. Kości heretyków albo też ich cuchnące truchła włóczono po mieście, a miana ich obwieszczał na głos herold, wołając: ‘Kto tak będzie czynić, niechaj tak oto przepadnie!’. Wreszcie palono szczątki owe na Pre-au-Comte ku chwale Boga, Błogosławionej Dziewicy, Jego matki i świętego Dominika, ich sługi, który szczęśliwie dokonał tego dzieła

Jak wiemy, z czasem, inkwizycja znacznie się rozwinęła, a miarę jej wpływów mogą stanowić poparte oskarżeniami o herezje ataki na instytucje bezpośrednio związane z Kościołem, jak franciszkanie, czy templariusze.

3. Bardzo ciekawe wnioski wyciągnąłeś z cytatu z Tolkiena :)

Pozdrawiam.

PS Oświadczenie odczytywane podsądnym inkwizycji odmawiającym składania zeznań:

Osądzono, iż wobec upartego zaprzeczania przez oskarżonego skazuje się na męki tak długie, jakie będzie mógł znieść, celem wyznania przezeń prawdy (...) zastrzegając, iż jeśli podczas nich zemrze, dozna upływu krwi albo uszczerbku na zdrowiu, nie nastąpi to z winy sędziów, lecz jego własnej zatwardziałości.

W takim razie odmawiam składania zeznań :) I robię swoje ;)