Nie do końca zgadzam sie z Pana oceną roli endeków odnośnie Białorusi.

W czasie bitwy nad Niemnem powstała sytuacja, że Piłsudski musiał utworzyć grupę osłonową od strony Litwy. Wojska litewskie, w ocenie polskiego wywiadu, były dobrze wyposażone i wyszkolone – brakowało im jedynie doświadczenia bojowego. (Duże polskie straty od ostrzału litewskich snajperów).
Polacy z najwyższym wysiłkiem parli na wschód; niektóre dywizje nie miały żadnego zaopatrzenia. W ostatniej fazie działań liczyły się nawet godziny.
Czy zatem starania Piłsudskiego o dalsze przesunięcie się na wschód mogły mieć poparcie ? Wątpliwe.

Co do Litwinów.
Ich postawa uniemozliwiła uzyskanie większych sukcesów na wschodzie. Czyli pośrednio uniemozliwiła realizację koncepcji federacyjnych Piłsudskiego. A przecież (zwłaszcza z perspektywy czasu) widać, że to Polska swym odtworzeniem państwowości umożliwiła też samodzielny byt Litwie. W przypadku naszej przegranej Sowieci wróciliby do granic “carskich” (w skrócie).

Niedouczonemu Igle ku uwadze.

Ludność żydowska zachwycona komunizmem wspierała sowietów. Znane są liczne przypadki atakowania jednostek polskich przez zorganizowane grupy komunizujacej żydowskiej młodzieży. To chyba podziękowanie za gościnność I Rzeczypospolitej.

Ale kiedy, wbrew rozkazom (pomyłkowo) Polacy zajęli Mińsk, to wraz z wycofującymi się wojskami polskimi, przeszła na stronę polską duża grupa ludności żydowskiej. Oni już zaznali “wolności” i “demokracji”.