Jakiś czas temu otrzymałem propozycję pomocy w napisaniu pracy zaliczeniowej z semestralnego kursu etyki. Praca miała nosić tytuł: „Seks za ubranie. Etyczne rozważania wokół filmu ”, czy jakoś tak. Pracy nie napisałem, pardon, nie „pomogłem” napisać ( wybrałem temat drugi z możliwych: „Kobieta i rodzina w etyce Islamu”), nie tylko z prostego i banalnego powodu, jakim był fakt, iż nie oglądałem rzeczonego filmu (choć nie trzeba być geniuszem, by zdawać sobie sprawę z tego, o czym ów obraz traktuje), ale również dlatego, iż po prostu, sprawa nie jest, przynajmniej dla mnie, jednoznaczna… moralnie czy etycznie.

A przecież z punktu widzenia, na przykład etyki chrześcijańskiej (ale nie tylko chrześcijańskiej bo również etyki muzułmańskiej czy judaistycznej) sprawa wydaje się prosta, jeśli nie banalna, to całkowicie jednoznaczna. Można rozpisywać się o nieetycznym zachowaniu zarówno tych młodych dziewcząt, które oddają swoje ciała za dobra materialne, wcale przecież nie niezbędne do życia, jak chleb, ale po prostu lepsze spodnie czy bluzeczki. Można pisać o degeneracji panów, którzy z tych usług korzystają , wykorzystując młode, biedne i niewinne dziewczynki. Niestety, prawda jest taka, że, w większości, przypadków ani te dziewczyny takie biedne, ani zagubione, ani niewinne… (Oczywiście można się zastanawiać i pytać, co się w ich życiu wydarzyło, że bez zmrużenia oka, niemalże , potrafią dla zdobycia ciuchów świadczyć seksusługi? Ale to już zupełnie inna kwestia). Można pisać o upadku tradycyjnych wartości, o hedonizmie i wszechpanującym konsumpcjonizmie, które powodują , takie, a nie inne zachowania wśród coraz młodszych osób. Można pisać o tym, że dochodzi tu do uprzedmiotowienia człowieka; że drugą osobę traktuje się jako środek do osiągnięcia wlanych celów i korzyści , nie licząc się z jego uczuciami, a nie jako cel sam w sobie. Tak, to wszystko może być i często bywa prawdą. Ale wystarczy trochę tylko zmienić perspektywę, wystarczy, inne założenia światopoglądowe przyjąć; inne fundamenty etyczne ustanowić, by to wszystko, już nie było takie oczywiste i jednoznaczne…

Etyka chrześcijańska ma swe źródła w personalizmie katolickim, który z kolei opiera się na metafizycznym pojmowaniu osoby ludzkiej jako autonomicznego bytu, obdarzonego wolnością i moralną odpowiedzialnością. W wymiarze etycznym człowiek jest osobą zdolną do dążenia do prawdy i dobra. Określa się to jako godność osoby ludzkiej. Ze względu na swą godność człowiek nie może dowolnie sobą dysponować, „używać” siebie, nie może także traktować innych ludzi jak przedmiot użycia. No właśnie… Wystarczy porzucić ów „metafizyczną podstawę”, by kwestie etyczne z jakimi mamy do czynienia w „Galeriankach” nabrały nowej perspektywy.

Przyjmijmy zatem, że osoba ludzka, nie ma swego fundamentu w żadnej religii, czy metafizyce, a jedynie w tym, co „tu i teraz”, w tym co można prosto, biologicznie, psychologicznie czy medycznie stwierdzić i udowodnić. I nie chodzi jednak o to, by przyjąć wizję skrajnie materialistyczną czy naturalistyczną osoby ludzkiej, ale o to, by podejść racjonalnie do tego, co w człowieku i poza nim się wydarza.

Najprostsze, a zarazem najbardziej powszechnie akceptowane zasady etyczne, które określają i budują zręby pokojowego współistnienia ludzi to: postępować tak, by nie krzywdzić drugiego człowieka, a także by postępować w stosunku do drugiego człowieka tak, jak sami chcielibyśmy, by wobec nas postępowano. (Oczywiście mówimy tu o ludziach powszechnie uznawanych za „normalnych”; nie chodzi tu o różnej maści dewiantów, zboczeńców, czy ludzi psychicznie chorych). Można zatem uznać, że „seks za ubranie” (przy pewnych dodatkowych spełnionych warunkach) tych zasad etycznych nie narusza.

Bo przecież tam, gdzie mamy do czynienia z osobami dorosłymi (to właśnie jeden z tych dodatkowych warunków), świadomymi tego, co robią i w żadnej mierze nie przymuszonymi do niczego, ( a więc miedzy którymi panuje równość), a także tam gdzie nie ma żadnego rodzaju panowania jednych nad drugimi ( nie ma żadnych zależności, które powodują, że jedna osoba jest silniejsza lub dysponuje jakąś przewagą nad drugą) przy czym obie strony probują zrealizować w tym właśnie ukladzie jakieś swoje interes, tam trudno mowic o jakiejs krzywdzie.

Wydaje się, zatem, że jeżeli jedna osoba oferuje drugiej (przy spełnionych warunkach o których mowa wyżej), tak, jak w przypadku „Galerianek” , seks, otrzymując w zamian spodnie czy buty, to nie ma w tym procederze jakiegoś wielkiego zła moralnego. Nikt tu nikogo nie wykorzystuje, a raczej każdy wykorzystuje tu każdego, ale obie strony doskonale zdają sobie z tego sprawę , co więcej zgadzają się na to, a jeżeli tak, to czy ma w tym miejsce coś naprawdę oburzającego i godnego potępienia???

Pisząc „wydaje się”, naprawdę nie wiem czy mam rację. I czy chciałbym, kiedyś dowiedzieć się, że moja (na razie hipotetycznie istniejąca) córka otrzymała od kogoś spodnie czy sukienkę w zamian za… No wlaśnie…