(dla grzesia – żeby polubił futbol, dla Dymitra Bagińskiego – którego cenię)

Najsłynniejszy z Kaszubów to niewątpliwie Donald Tusk. A wszak gdy przyszły premier był jeszcze dzieciakiem, kto inny był kaszubską gwiazdą. Urodzony w Stargardzie piłkarz Kazimierz Deyna szybko zwrócił uwagę swoim talentem. Próbowały go ściągnąć Lechia Gdańsk i Arka Gdynia. Na szczęście dla siebie i polskiej piłki, wylądował w Legii Warszawa.

Gwiazda Deyny rozbłysła w 1967, w wyjazdowym meczu ze Śląskiem Wrocław. Trzy gole Kazika pokazały Dolnoślązakom, kto tu rządzi w wojskowej branży. Od tej pory było o Deynie coraz głośniej. Potrafił, na ten przykład, strzelić dwa gole z jednego rzutu wolnego (sędzia nie uznał pierwszego, a niezrażony Kazik strzelił jeszcze ładniej). I jak tu się dziwić, że biedna Pogoń dostała 6:0…

„Druga wielka Legia” mistrzów Polski z 1969-1970 (pierwsza była o 15 lat wcześniej) to jedna z najlepszych drużyn w historii polskiego futbolu. W kraju mógł się z nią równać jeden tylko Górnik Zabrze. W 1970 oba zespołu dotarły do półfinałów europejskich rozgrywek (Legia w pucharze mistrzów, Górnik w pucharze zdobywców pucharów). Takie to były czasy, że polska piłka się liczyła.

Aż nadszedł czas eliminacji do MŚ 1974, gdzie Polska grała z Anglią i Walią. Zwycięstwo w Chorzowie, remis w Londynie, i w ten sposób zamiast Anglii na finały pojechała Polska. Pierwszy raz po wojnie.

Niemieckie mistrzostwa przeszły w Polsce do legendy. Po losowaniu grup Polacy dostali zadanie : wygrać z Haiti, powalczyć z Argentyną, nie zbłaźnić się z Włochami. Mówiąc ówczesnym językiem, wykonali 300 % normy. Polska rozdeptała Haiti 7:0 (co za rasizm i dyskryminacja, może powinniśmy przeprosić ?), w pięknym stylu pokonała Argentynę 3:2, i – to już była światowa sensacja – pokonała Italię 2:1. Ten ostatni mecz uchodzi za najlepszy, jaki kiedykolwiek Polacy rozegrali na MŚ. Ni stąd, ni zowąd Polska była na ustach wszystkich. Jakiś tam outsider zaczął demolować wszystkich, włoskich wicemistrzów świata nie wyłączając !

W rundzie półfinałowej Polska poradziła sobie ze Szwecją (1:0) i Jugosławią (2:1), a tam czekali już Niemcy (NRF). Zawsze silni i groźni, nie byli jednak niezniszczalni. Udowodniły to „niemieckie derby” na tym samym turnieju, kiedy NRD pokonało NRF 1:0 (był to jedyny w historii mecz tych drużyn). Tu jednak Polska pierwszy raz się potknęła. Niemcy wygrali 1:0 i to oni awansowali do finału (gdzie pokonali Holandię). Dla Polski został mecz z Brazylią (wygrany 1:0) i chlubne 3. miejsce.

„Orły Górskiego”, w tej liczbie „towarzysz Deyna”, z dnia na dzień zyskały status bohaterów. Gierkowska propaganda sukcesu szalała ze szczęścia. Piłkarzom wręczono ordery, obwożono ich po całym kraju, a młodzież wieszała ich plakaty na ścianach.
Jak stał polski futbol w latach 70., niech zaświadczy jeden fakt. W 1976 do Chorzowa przyjechała Holandia, absolutnie najlepsza drużyna tego czasu (wicemistrz świata 1974 i 1978). W wielkim stylu Polacy wygrali 4:1.
W ciągu 3 lat, jak widać, Polacy byli w stanie pokonać Anglię, Argentynę, Brazylię, Włochy i Holandię. Dziś nie do pomyślenia.

Trafił się Deynie jeszcze jeden Mundial (właśnie wtedy to słowo weszło w życie – od El Mundo, czyli świat). W 1978 Polska jechała do Argentyny. Nigdy wcześniej ani później Polacy nie mieli tak silnego składu. Według trenera Gmocha, jechaliśmy po złoty medal.
Remis z NRF, zwycięstwo nad Tunezją i Meksykiem, dały Polsce awans do ósemki. Tu już czekały 3 drużyny z Ameryki Południowej, i bolesna lekcja pokory. Udało się wygrać z Peru (1:0), ale Argentyna (0:2) i Brazylia (1:3) pokazały Polakom ich miejsce w szyku. Szczególnie gorzką pigułkę przełknął Deyna – mecz z Argentyną był jego 100. występem w kadrze, a w durny sposób zmarnował karnego (strzelił wprost w bramkarza, co nigdy mu się nie zdarzało).

Tak więc propaganda tow. Gierka stawała na głowie, żeby wykazać jakim to wielkim sukcesem jest dotarcie do ósemki, a dla Kazika zaczął się sportowy zjazd w dół.
Istniał wówczas przepis w PZPN, że za granicę wolno wypuszczać piłkarzy po 30. roku życia. Tak też się stało z Deyną. W 1978 przeszedł z Legii do angielskiego Manchester City, gdzie grał dwa lata. Później została mu piłkarska emerytura w Ameryce (bo do Polski stanu wojennego raczej go nie ciągnęło).

I tu zaczął się najgorszy czas w życiu piłkarza. Wystarczyło, że wpadł towarzystwo cwaniaczków i oszustów (obrobili go na potężną kwotę), a stoczył się w alkoholizm i nałóg hazardowy (a w Polsce stronił od jednego i drugiego). Z dawnej gwiazdy został już tylko wrak człowieka.

1.09.1989. Polska obchodziła 50. rocznicę wojny, niejaki Mazowiecki układał pierwszy niekomunistyczny rząd od 45 lat, a Niemcy z NRD masowo uciekali do NRF (oryginalnie, bo przez Węgry). Gdzieś w Kalifornii biały dodge wjechał pod ciężarówkę. Nie było czego zbierać. Kierowcą osobówki był niejaki Deyna, były polski piłkarz.

Pamiętają Kazika jako najlepszego polskiego piłkarza (może do konkurencji mógłby stanąć Boniek), największą gwiazdę lat 70. obok Lubańskiego i Laty, wreszcie jako lidera warszawskiej Legii. Niewielu było polskich piłkarzy, których równano z najlepszymi – a Deyna był wymieniany w jednym szeregu obok Beckenbauera, Kempesa czy Cruyffa. Jednym słowem, zawodnik z numerem 10 przeszedł do legendy.

Jeden tylko klubik nijak nie umie uszanować Zmarłego, co jakiś czas wymyślając, jakby tu obsikać jego pamięć (co jeden transparent, to głupszy). No cóż, jeden umie coś osiągnąć, drugi tylko wydalać na dywan…

A Deyna wielkim piłkarzem był, i już.